ارزیابی جای‌ پای اکولوژیکی برای دستیابی به حمل و نقل سبز شهری با معرفی استراتژی ASI مورد شناسی: شهر ساری

رشد روز‌افزون جمعیت شهر ساری و در‌پی آن ازدیاد تعداد وسایل نقلیۀ درون شهری، مشکل حمل و نقل و ترافیک را به یکی از اصلی‌ترین مشکلات و متعاقباً انواع پیامدهای زیست‌محیطی و اجتماعی و در‌نهایت، تهدید سلامتی و آسایش شهروندان تبدیل کرده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی روند پایداری وسایل حمل و نقل و عوامل تأثیر‌گذار برحمل و نقل پایدار، کاربردی و روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه‌ای، اسنادی- آماری و میدانی استفاده شده است. برای تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها، ابتدا با روش جای ‌پای اکولوژیکی (EFA)، روند پایداری وسایل حمل و نقل شهر ساری در سال 1394 مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج حاصل با استاندارد جهانی مورد مقایسه و در ادامه برای وزن‌دهی عوامل تأثیر‌گذار بر حمل و نقل پایدار که مربوط به استراتژی ASI می‌باشد، از مدل تاپسیس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در شهر ساری مینی‌بوس، بیشترین میزان جای ‌پای بوم‌شناختی را با (00048/0) هکتار به خود اختصاص داده و کمترین مقدار نیز مربوط به اتوبوس با جای ‌پای بوم‌شناختی (000027/0) هکتار است. مقایسۀ میزان جای ‌پای وسایل حمل و نقل شهری با مقادیر استاندارد نیز حاکی از آن است که به جز اتوبوس، سایر شیوه‌های حمل و نقلی شهر ساری از میزان جای ‌پای بیشتری نسبت به استاندارد جهانی (2011) برخوردارند. همچنین، عوامل تأثیر‌‌گذار بر حمل و نقل پایدار شهر ساری بر‌اساس آراء متخصصان و مدل تاپسیس، منعکس‌کنندۀ این مطلب است که قراردادن حمل و نقل غیر‌موتوری در رأس طرح‌های جامع حمل و نقل، اختصاص بیشتر ظرفیت خیابان‌ها به انواع سیستم حمل و نقل پاک و همگانی و تشویق افراد به انجام سفرهای ضروری با حمل و نقل همگانی، به‌ترتیب با کسب امتیازهای (724/0)، (654/0) و (624/0) بیشترین نقش را در حمل و نقل سبز شهر ساری داشته‌اند.